Co oznacza skrót UV?
UV to skrócona nazwa promienia ultrafioletowego inaczej zwanego nadfioletowym lub ultrafioletem emitowanego przez słońce. Promienie UV rozróżnia się ze zwględu na długość fali energii słonecznej na: UVC (200-280 nanometrów), UVB (280-315 nm), UVA (315-380 nm). Przyjmuje się, że UV poniżej 300 nm nie dociera do powierzchni Ziemi dzięki ochronie warstwy ozonowej. (Może się to jednak kiedyś zmienić na skutek naruszenia tej ochronnej powłoki przez naszą cywilizację.) Promieniowanie UVA stanowi około 95% promieni UV docierających do Ziemi, a UVB to pozostałe 5%.
Wpływ promieniowania UV na nasze oczy
Podczas słonecznego dnia do oka dociera nawet 10-krotnie więcej światła, niż jest to niezbędne dla prawidłowego widzenia. Musimy pamiętać także o tym, że szkodliwe jest promieniowanie zarówno bezpośrednie, rozproszone, jak i odbite (np. od śniegu, wody). Warto wiedzieć jak promieniowanie ultrafioletowe wpływa na nasze oczy oraz jak je przed nim chronić. Długotrwałe wystawianie oczu na działanie słońca jest bardzo niebezpieczne. Uszkodzenia mogą dotyczyć nie tylko powierzchni naszego oka, ale i delikatnych tkanek wewnętrznych. Promienie UV wchłaniane są przez tkanki oka. Rogówka pochłania przede wszystkim promienie UVB, soczewka zaś promieniowanie UVA. Cała energia przekazywana jest tkance w chwili absorpcji promieniowania, co bywa powodem uszkodzenia tkanki. Od długości fali zależny jest rodzaj uszkodzeń. Wpływ promieniowania ultrafioletowego przyczynia się także do przedwczesnego starzenia się oczu. Pod wpływem silnego słońca czy wiatru dochodzi również do nadmiernego wysychania powierzchni oka i wystąpienia objawów podrażnienia i dyskomfortu typowych dla tzw. syndromu suchego oka. W skrajnych przypadkach może prowadzić to do ubytku lub utraty widzenia. Nadmierna ekspozycja oczu na działanie promieni słonecznych może przyczyniać się do występowania zaćmy, zapalenia spojówek oraz ślepoty śnieżnej. Zagrożeniem jest także tzw. skrzydlik, czyli zgrubienie spojówki gałkowej w obrębie szpary powiekowej. Długotrwała ekspozycja oczu na działanie promieni ultrafioletowych przyczynia się również do powstawania tzw. tłuszczyka oka. Jest to forma zgrubienia na oku, które powstaje na spojówce i przybiera postać cienkiej warstwy pokrywającej białko oka. Tłuszczyk powstaje często na skutek nadmiernego działania promieniowania ultrafioletowego na gałkę oczną, w wyniku, czego dochodzi do zmiany struktury kolagenu. Mogą wystąpić wówczas małe i miękkie guzki o żółtobiałym zabarwieniu. Bardzo ważne jest regularne badanie ostrości wzroku oraz stanu gałki ocznej, szczególnie w okresie letnim, gdy nasze oczy częściej i z większą intensywnością narażone są na działanie promieni słonecznych. Wiele przejawów chorób oczu może umknąć niezauważonych. Niektóre, nawet bardzo oczywiste objawy przypisujemy zmęczeniu. Dopiero w trakcie badania dowiadujemy się, że są to symptomy chorobowe. Szczególnie o zabezpieczenie oczu powinny dbać osoby należące do grup zawodowych wysoko narażonych na szkodliwe promieniowanie słoneczne (budownictwo, rybołóstwo, rolnictwo, marynarka, i in.), ponieważ obserwuje się wśród nich wyższy procent występowania dolegliwości i chorób oczu wywołanych promieniowaniem UV.
Jak chronić oczy przed promieniowaniem UV?
Powinniśmy pamiętać o ciągłej ochronie oczu przed działaniem promieni słonecznych, także w pochmurne dni oraz podczas wykonywania codziennych aktywności takich jak spacer, czy jazda na rowerze. Chociaż nasz narząd wzroku wyposażony jest w szereg mechanizmów obronnych (np. mrużenie oczu oraz zwężenie źrenicy, co ma minimalizować absorbowanie promieni UV), musimy jednak pamiętać, że ta forma naturalnej ochrony często bywa niedostateczna – zwłaszcza, gdy spędzamy na słońcu wiele godzin. Najlepszą ochroną dla naszych oczu przed promieniowaniem ultrafioletowym będą odpowiednio dobrane okulary przeciwsłoneczne, lub soczewki fotochromowe zaciemniające się pod wpływem światła słonecznego. Aby okulary chroniły nas przed promieniami UV muszą spełniać szereg warunków. Wybierając okulary przeciwsłoneczne, należy sprawdzić czy posiadają one odpowiedni filtr, który będzie chronił nasze oczy. Nieodpowiedni filtr w przyciemnionych szkłach lub jego brak powodują, rozszerzenie źrenic, przez to do oka dociera większa ilość szkodliwych promieni UV, które mogą nieodwracalnie uszkodzić tkanki oka. Należy pamiętać również, aby okulary kupować jedynie u certyfikowanych sprzedawców. Okulary przeciwsłoneczne zakupione w supermarkecie czy na bazarze mogą spowodować więcej szkód niż korzyści, gdyż najczęściej nie posiadają niezbędnych filtrów UV. Dobierając szkła przeciwsłoneczne, warto dostosować je do potrzeb oraz warunków, w jakich będą one użytkowane. Od ich przeznaczenia zależy między innymi wybór filtra, powłoki oraz rodzaju szkieł, w jakie będą wyposażone nasze okulary. Obecnie na rynku możemy skorzystać z wyboru rozwiązań chroniących przed słońcem i jednocześnie korygujących wzrok (np. soczewki fotochromowe, soczewki korygujące z filtrami - z zabarwieniem lub bez, oprawki okularowe z dodatkowymi nasadkami przeciwsłonecznymi). Zapewniają one nie tylko najwyższy stopień ochrony wzroku i wyjątkową przejrzystość, ale cechują się również rewelacyjnym wyglądem.
